Nắm được điểm yếu của người có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài là cần tiền, nhưng lại thiếu hiểu biết luật, những kẻ lừa đảo đã dựng lên rất nhiều kiểu lừa khác nhau.
Người lao động do muốn giàu nhanh nhưng lại thiếu thông tin về thị trường lao động, thiếu hiểu biết về pháp luật nên đã trở thành nạn nhân một cách dễ dàng
Tình trạng lừa đảo xuất khẩu lao động diễn ra từ nhiều năm nay, đẩy không ít gia đình rơi vào cảnh nợ nần chồng chất. Nắm được điểm yếu của người có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài là cần tiền, nhưng lại thiếu hiểu biết luật, những kẻ lừa đảo đã dựng lên rất nhiều kiểu lừa khác nhau.
Nhìn vào khoản tiền người lao động đi làm việc ở nước ngoài làm theo hợp đồng, có thu nhập tương đối ổn định và cao hơn so với làm cùng ngành nghề trong nước, gửi về cho người thân hàng năm, nhiều người cũng muốn xây ước mơ “đổi đời” từ những chuyến xuất khẩu lao động. Lợi dụng thực tế này, nhiều tổ chức, cá nhân đã ngấm ngầm, thậm chí công khai đứng ra thông báo tuyển người có nhu cầu đi nước ngoài lao động rồi lừa đảo chiếm đoạt nhiều tỷ đồng.
Theo Bộ Công an, từ năm 2006 đến 2009, đã có trên 5.400 người chấp nhận vay mượn tiền để được hứa lo thủ tục đi làm việc ở các thị trường lương cao như Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia… Cuối cùng, tiền mất, người thì chẳng đi được.
Còn theo thống kê của Tòa án nhân dân tối cao, từ năm 2007 tới hết tháng 6/2010, các Tòa án đã xét xử 111 vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan tới xuất khẩu lao động.
Thủ đoạn hoạt động của tội phạm trong lĩnh vực xuất khẩu lao động rất linh hoạt. Chúng thường làm giả hồ sơ, hợp đồng lao động đi làm việc tại nước ngoài có dấu giả và chữ ký của lãnh đạo Cục Quản lý lao động ngoài nước hoặc Trung tâm Lao động ngoài nước để tạo lòng tin nơi người lao động.
Không chỉ giả danh cán bộ của các doanh nghiệp xuất khẩu lao động về tận các vùng quê để tuyển người, một số đối tượng còn thông qua các trang mạng để lừa người lao động.
Mới đây, Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội) đưa ra cảnh báo gần đây liên tục xuất hiện thông tin, thông báo tuyển chọn lao động đi làm việc tại Bồ Đào Nha và Canada với các điều kiện về thu nhập và chi phí không đúng quy định.
Tinh vi hơn, bọn tội phạm còn tổ chức cho người lao động ra nước ngoài bằng hộ chiếu phổ thông, visa du lịch ngắn ngày theo đường du lịch, du học… rồi bán cho chủ sử dụng lao động ở nước ngoài.
Ông Lê Văn Thanh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước cũng thừa nhận: “Hiện tượng, cò mồi, lừa đảo vẫn xảy. Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cũng như Cục Quản lý lao động ngoài nước cũng đã kiểm tra, xác minh, tìm ra nguyên nhân. Để khắc phục việc này, đầu tiên chúng tôi xác định phải thanh tra, kiểm tra thật sát sao để tìm ra những đối tượng tham gia cò mồi, lừa đảo. Từ đấy, có biện pháp xử lý”.
Công bằng mà nói, tiếp tay cho những kẻ lừa đảo, người lao động do muốn giàu nhanh nhưng lại thiếu thông tin về thị trường lao động, thiếu hiểu biết về pháp luật nên đã trở thành nạn nhân một cách dễ dàng.
Nhiều người khi biết bị lừa đảo vẫn không chủ động khai báo với cơ quan chức năng mà lại tìm cách tự đòi lại tiền, khi không đòi được, kẻ lừa đảo đã bỏ trốn thì mới tìm tới cơ quan chức năng để thông báo. Chính vì lý do này nên nhiều người lao động phải chấp nhận “tiền mất, tật mang” khi kẻ lừa đảo đã “cao chạy xa bay”, hoặc có đủ thời gian để xóa hết mọi dấu vết phạm tội, cơ quan chức năng khó tìm ra đầu mối để xử lý.
Cùng với sự chủ quan, cả tin của người lao động thì nguyên nhân phát sinh các loại tội phạm lừa đảo xuất khẩu lao động, theo nhận định của cơ quan chức năng là do hiện nay các quy định của pháp luật trong lĩnh vực này chưa thực sự chặt chẽ, còn sở hở và thiếu sót. Trong khi đó, cơ quan quản lý nhà nước lại chưa làm tốt công tác quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động của các công ty môi giới xuất khẩu lao động và việc cấp giấy phép hành nghề trong lĩnh vực này..